หมากัดกันทำยังไงดี? เข้าใจสาเหตุ วิธีแยกและวิธีป้องกันน้องหมากัดกัน

หลายคนคงเคยเจอเหตุการณ์ที่สุนัขสองตัวที่เคยเล่นด้วยกันอย่างสนุกสนาน จู่ๆ ก็เปลี่ยนเป็นการต่อสู้ที่น่ากลัว เป็นสถานการณ์ที่เกิดขึ้นได้ทั้งกับสุนัขในบ้านตัวเองหรือระหว่างสุนัขตัวอื่น ๆ เสียงขู่คำรามและการกัดกันทำให้เจ้าของต้องตกใจและไม่รู้จะจัดการอย่างไร ตาม Yora Thailand มาทำความเข้าใจพฤติกรรมนี้และเรียนรู้วิธีรับมืออย่างถูกต้องกันเลยครับ!

---

ทำไมน้องหมาถึงกัดกัน? เข้าใจสาเหตุของการทะเลาะ

1. การปกป้องอาณาเขต

สุนัขมีสัญชาตญาณในการปกป้องพื้นที่ของตัวเองตามธรรมชาติ เหมือนกับที่เรารู้สึกไม่สบายใจเมื่อมีคนแปลกหน้าเข้ามาในบ้านเรา น้องหมาก็รู้สึกเช่นกันเมื่อมีสุนัขตัวอื่นบุกรุกพื้นที่ที่พวกเขาคิดว่าเป็น "บ้าน" หรือพื้นที่ของเขา ไม่ว่าจะเป็นที่นอน มุมกินข้าว หรือแม้แต่สนามหญ้าหน้าบ้าน ทำให้พวกเขาอาจรู้สึกว่าต้องปกป้องอาณาเขตของตัวเอง

2. การแย่งชิงของส่วนตัว

เรื่องนี้เกิดขึ้นบ่อยมากในบ้านที่มีสุนัขหลายตัว ไม่ว่าจะเป็นของเล่นชิ้นโปรด ชามอาหาร หรือแม้แต่ความรักความสนใจจากเจ้าของ ทุกอย่างอาจกลายเป็นชนวนของการทะเลาะได้ เหมือนเด็ก ๆ ที่แย่งของเล่นกัน แต่ในกรณีของสุนัข การแย่งชิงอาจรุนแรงถึงขั้นกัดกันได้

3. ความกลัวและความเครียด

บางครั้งการกัดกันเกิดจากความกลัวหรือความเครียด โดยเฉพาะในสถานการณ์ที่สุนัขรู้สึกถูกคุกคามไม่ปลอดภัย หรือระแวง เช่น การเจอสุนัขตัวใหญ่กว่า การอยู่ในสภาพแวดล้อมที่ไม่คุ้นเคย เช่น การย้ายบ้าน การมีสมาชิกใหม่ หรือการเจอสุนัขแปลกหน้า พวกเขาอาจแสดงพฤติกรรมก้าวร้าวโดยการโจมตีก่อนเพื่อป้องกันตัวเอง เหมือนความรู้สึกของคนที่ตกอยู่ในสถานการณ์คับขัน

4. การแสดงอำนาจ ความเป็นผู้นำ

สุนัขเป็นสัตว์สังคมที่มีลำดับชั้นชัดเจน ยิ่งในบ้านที่มีสุนัขหลายตัว การกัดกันอาจเกิดจากการพยายามกำหนดว่าใครจะเป็น "หัวหน้าฝูง" โดยเฉพาะเมื่อมีสมาชิกใหม่เข้ามา สุนัขจะมีพฤติกรรมพยายามแสดงความเป็นผู้นำหรือรักษาตำแหน่งของตัวเองในฝูง

5. พลังงานที่ไม่ได้ระบายออก

สุนัขที่ไม่ได้ออกกำลังกายเพียงพอมักมีพลังงานล้นเกิน เหมือนเด็กที่ถูกขังอยู่ในห้องทั้งวัน พวกเขาอาจระบายพลังงานผ่านการแสดงพฤติกรรมก้าวร้าว การวิ่งไล่กัน ที่บางครั้งอาจพัฒนาไปสู่การกัดกันได้ โดยเฉพาะถ้ามีสุนัขตัวอื่นที่พร้อมจะตอบโต้ 

โดยปกติแล้วน้องหมาจะส่งสัญญาณเตือนก่อนจะกัดกันเสมอ แค่เราต้องรู้จักสังเกต โดยสามารถดุได้จากสัญญาณต่อไปนี้ 

ภาษากายที่เปลี่ยนไป

• หางชี้ตรงและแข็ง

• ขนหลังลุก

• หูตั้งชัน

• จ้องตาไม่กะพริบ

เสียงที่ผิดปกติ

• เห่าเสียงต่ำ

• ขู่คำราม

• แยกเขี้ยว

ปัจจัยที่มีผลต่อความก้าวร้าวในสุนัข

1. อาหารและโภชนาการ

อาหารมีผลโดยตรงต่อพฤติกรรมของสุนัข จากงานวิจัยพบว่าสุนัขที่ได้รับอาหารไม่เพียงพอหรือขาดสารอาหารมักมีพฤติกรรมก้าวร้าวมากกว่าปกติ นอกจากนี้ ปริมาณโปรตีนในอาหารก็มีผลเช่นกัน ถ้ามากเกินไปอาจกระตุ้นความก้าวร้าว แต่ถ้าน้อยเกินไปก็อาจทำให้สุนัขหงุดหงิดง่าย การเลือกอาหารที่มีสารอาหารครบถ้วนและเหมาะสมจึงเป็นพื้นฐานสำคัญในการควบคุมพฤติกรรมของน้อง ๆ 

2. ขาดการระบายพลังงาน 

มีการวิจัยหลายชิ้นยืนยันว่า สุนัขที่ได้ออกกำลังกายสม่ำเสมอ ไม่ว่าจะเป็นการเดิน วิ่ง หรือเล่น มักมีระดับความก้าวร้าวต่ำกว่าสุนัขที่ขาดการออกกำลังกาย เหมือนกับคนที่ออกกำลังกายแล้วรู้สึกผ่อนคลาย การได้ระบายพลังงานช่วยลดความเครียดและความหงุดหงิดได้อย่างมีประสิทธิภาพ

3. การฝึกและระเบียบประจำวัน

สุนัขที่ได้รับการฝึกอย่างถูกวิธี โดยเฉพาะการใช้การเสริมแรงทางบวก (Positive Reinforcement) จะมีพฤติกรรมที่ดีกว่า การมีกิจวัตรประจำวันที่แน่นอนช่วยให้สุนัขรู้สึกมั่นคงและปลอดภัย ลดความเครียดและความก้าวร้าวลงได้อย่างเห็นได้ชัด

4. สุขภาพร่างกาย

ความเจ็บป่วยทางกายมีผลโดยตรงต่อพฤติกรรมก้าวร้าว ไม่ว่าจะเป็นปัญหาผิวหนัง โรคทางสมอง ข้อต่ออักเสบ หรือความผิดปกติของต่อมไร้ท่อ ล้วนทำให้น้องหมารู้สึกไม่สบายและแสดงออกมาเป็นความก้าวร้าวได้ การดูแลสุขภาพและรักษาโรคทางกายจึงเป็นสิ่งสำคัญในการควบคุมพฤติกรรมของน้อง ๆ

5. สุขภาพจิต

ปัญหาทางจิตใจ ไม่ว่าจะเป็นความเครียด ความกลัว ความวิตกกังวล หรือการเรียกร้องความสนใจมากเกินไป ล้วนส่งผลต่อพฤติกรรมก้าวร้าว สุนัขที่มีความผูกพันกับเจ้าของมากเกินไป (Separation Anxiety) หรือมีประสบการณ์ที่ไม่ดีในอดีต อาจแสดงพฤติกรรมก้าวร้าวเพื่อปกป้องตัวเองหรือสิ่งที่รัก

วิธีจัดการเมื่อน้องหมามีอาการก้าวร้าวต่อเนื่อง

1. พบสัตวแพทย์เพื่อตรวจร่างกาย

ความก้าวร้าวในสุนัขบางครั้งไม่ได้เกิดจากนิสัย แต่อาจมาจากความเจ็บป่วยหรือความผิดปกติทางร่างกาย เช่น อาการปวดจากข้อเสื่อม โรคไทรอยด์ หรือความผิดปกติทางฮอร์โมน เหมือนคนที่ไม่สบายแล้วหงุดหงิดง่าย การพบสัตวแพทย์จะช่วยค้นหาสาเหตุทางกายภาพที่อาจซ่อนอยู่ และรักษาได้ตรงจุด

2. รับคำปรึกษาจากผู้เชี่ยวชาญด้านพฤติกรรม

นักพฤติกรรมสัตว์คือผู้เชี่ยวชาญที่เข้าใจจิตวิทยาสุนัขอย่างลึกซึ้ง พวกเขาสามารถวิเคราะห์พฤติกรรมก้าวร้าว ค้นหาสาเหตุที่แท้จริง และออกแบบวิธีแก้ไขที่เหมาะสมกับสุนัขแต่ละตัว บางครั้งปัญหาที่เราเห็นว่ายุ่งยากอาจมีวิธีแก้ไขที่ง่ายกว่าที่คิด แต่ต้องอาศัยมุมมองของผู้เชี่ยวชาญ

3. เข้าโปรแกรมฝึกอย่างจริงจัง

การฝึกอย่างเป็นระบบและต่อเนื่องเป็นกุญแจสำคัญในการแก้ไขพฤติกรรมก้าวร้าว โปรแกรมการฝึกที่ดีจะช่วยให้น้องหมาเรียนรู้วิธีควบคุมอารมณ์ เข้าใจคำสั่ง และอยู่ร่วมกับผู้อื่นได้อย่างมีความสุข โดยเน้นการใช้วิธีการเสริมแรงทางบวก ไม่ใช้ความรุนแรง เพื่อสร้างความไว้วางใจและพฤติกรรมที่ดีในระยะยาว

---

วิธีแยกสุนัขที่กำลังกัดกัน ทำยังไงให้ปลอดภัยทั้งคนและน้องหมา

1. อย่าใช้มือเปล่าแยก

ความผิดพลาดที่พบบ่อยที่สุดเมื่อเห็นสุนัขกัดกันคือการพุ่งเข้าไปใช้มือแยกทันที โดยเฉพาะการจับที่ปลอกคอหรือตัวสุนัข แต่นี่ถือเป็นวิธีที่อันตรายมาก เพราะสุนัขที่กำลังต่อสู้จะอยู่ในภาวะที่เรียกว่า 'โหมดสู้' พวกเขาไม่สามารถแยกแยะได้ว่าใครเป็นใคร แม้แต่เจ้าของที่รักที่สุดก็อาจถูกกัดโดยไม่ตั้งใจได้

2. ใช้เสียงเป็นอาวุธ

การทำเสียงดัง ๆ หรือผิดปกติสามารถเบี่ยงเบนความสนใจของสุนัขได้ ลองตบมือดัง ๆ เป่านกหวีด หรือใช้เสียงที่หนักแน่น บางครั้งเสียงที่ไม่คาดคิดจะทำให้สุนัขหยุดชะงักและคลายการต่อสู้ได้ชั่วขณะ ให้เราใช้จังหวะนั้นในการแยกพวกเขาด้วยวิธีอื่นต่อไป

3. ใช้สิ่งของเป็นเกราะ

การใช้สิ่งของกั้นระหว่างสุนัขที่กำลังต่อสู้เป็นวิธีที่ปลอดภัยกว่าการใช้มือ ลองหาไม้กวาด กะละมัง หรือผ้าห่มมาสอดระหว่างพวกเขา วิธีนี้จะช่วยสร้างระยะห่างและลดโอกาสที่จะมีใครถูกกัด ที่สำคัญคือต้องใช้สิ่งของที่แข็งแรงพอและยาวพอที่จะไม่ทำให้มือของเราเข้าใกล้ปากของพวกเขามากเกินไป

4. น้ำเย็น: ตัวช่วยฉุกเฉิน

น้ำเย็นเป็นอาวุธลับที่ได้ผลดีในการแยกสุนัขที่กำลังกัดกัน การฉีดน้ำใส่จะทำให้พวกเขาตกใจและหยุดชะงักได้ ยิ่งถ้าเป็นน้ำเย็นจัดจะยิ่งได้ผลดี แต่ต้องระวังไม่ให้น้ำเข้าจมูกหรือปากสุนัข และควรฉีดไปที่ลำตัวมากกว่าหน้า วิธีนี้ปลอดภัยและมักได้ผลดีในการสร้างจังหวะให้เจ้าของแยกพวกเขาออกจากกันได้

5. เทคนิค "รถเข็น"

ถ้าจำเป็นต้องใช้มือแยกจริงๆ วิธีที่ปลอดภัยที่สุดคือการใช้เทคนิค "รถเข็น" (Wheelbarrow) โดยให้คนสองคนเข้าจัดการพร้อมกัน แต่ละคนจับขาหลังของสุนัขแต่ละตัว ยกขึ้นเล็กน้อยเหมือนยกรถเข็น แล้วค่อย ๆ ดึงถอยหลังเป็นวงกลม วิธีนี้จะทำให้สุนัขเสียการทรงตัวและต้องปล่อยการกัด แต่ต้องทำด้วยความระมัดระวังและพร้อมเพรียงกัน

---

วิธีป้องกันไม่ให้สุนัขกัดกัน

1. ฝึกคำสั่งพื้นฐานให้แน่น

การฝึกคำสั่งพื้นฐานเป็นเหมือนการมอบเครื่องมือให้น้องหมาควบคุมตัวเอง คำสั่งอย่าง "หยุด" "มา" หรือ "พอ" ไม่ใช่แค่ทริคน่ารัก ๆ แต่เป็นเครื่องมือสำคัญในการควบคุมสถานการณ์ฉุกเฉิน เมื่อน้องเชื่อฟังคำสั่งดี เราจะสามารถหยุดการทะเลาะได้ตั้งแต่เริ่มต้น เหมือนมีรีโมทควบคุมสถานการณ์ได้ทันที

2. สร้างประสบการณ์ทางสังคมตั้งแต่เด็ก

เหมือนเด็กที่ต้องไปโรงเรียนเพื่อเรียนรู้การอยู่ร่วมกับผู้อื่น น้องหมาก็ต้องการ โรงเรียนเพื่อเข้าสังคม เช่นกัน การพาน้องไปเจอเพื่อน ๆ ตั้งแต่อายุยังน้อยจะช่วยให้พวกเขาเรียนรู้ภาษากาย มารยาทในการเข้าสังคม และวิธีสื่อสารกับสุนัขตัวอื่นอย่างเหมาะสม น้อง ๆ จะรู้ว่าเมื่อไหร่ควรเล่น เมื่อไหร่ควรถอย

3. จัดบ้านให้เป็นมิตรกับทุกตัว

สำหรับบ้านที่เลี้ยงน้องหมาหลายตัว การจัดสภาพแวดล้อมที่เหมาะสมเป็นเหมือนการวางผังเมืองให้ทุกคนอยู่ร่วมกันอย่างสงบสุข แยกชามอาหาร ที่นอน และของเล่นให้ชัดเจน ไม่วางสิ่งของที่อาจทำให้เกิดการแย่งชิงในที่ที่มองเห็นได้ง่าย เหมือนการมีห้องส่วนตัวที่ทุกคนเคารพพื้นที่ของกันและกัน

4. ออกกำลังกายสม่ำเสมอ

พลังงานที่ล้นเกินเหมือนไฟที่พร้อมจะลุกลาม การพาน้องออกกำลังกายสม่ำเสมอช่วยระบายพลังงานส่วนเกิน ลดความเครียด และทำให้จิตใจสงบ เหมือนคนที่ออกกำลังกายแล้วรู้สึกสดชื่น อารมณ์ดี น้องหมาก็เช่นกัน การวิ่งเล่น เดินเล่น หรือทำกิจกรรมที่ใช้พลังงานจะช่วยให้น้องมีความสุขและไม่หงุดหงิดง่าย

5. ระวังในพื้นที่ใหม่

เวลาอยู่ในที่ไม่คุ้นเคย เราทุกคนย่อมรู้สึกระแวงและไม่สบายใจ น้องหมาก็เช่นกัน การพาน้องไปในที่ใหม่ๆ ควรใช้สายจูงเสมอ คอยสังเกตภาษากายและอารมณ์ของน้อง หากเห็นว่าน้องเริ่มเครียดหรือไม่สบายใจ ควรพาออกจากสถานการณ์นั้นก่อนที่จะเกิดปัญหา

---

การที่สุนัขกัดกันอาจดูเป็นปัญหาใหญ่ แต่ด้วยความเข้าใจและการดูแลที่ถูกวิธี เราในฐานะเจ้าของสามารถป้องกันและจัดการได้ เพื่อน ๆ สามารถนำวิธีรับมือที่ทาง Yora Thailand รวบรวมมาให้ไปใช้ได้เลยนะครับ ไม่ว่าจะเป็นการสังเกตสัญญาณเตือนล่วงหน้า การรู้วิธีแยกสุนัขอย่างปลอดภัย ไปจนถึงการสร้างสภาพแวดล้อมที่เหมาะสมในบ้าน การป้องกันและแก้ไขปัญหาไม่ใช่เรื่องยาก แค่ต้องอาศัยความใส่ใจและความสม่ำเสมอ ไม่ว่าจะเป็นการฝึกคำสั่งพื้นฐาน การพาออกกำลังกาย หรือการสร้างประสบการณ์ทางสังคมที่ดี ทุกอย่างล้วนช่วยให้น้องหมาของเราอยู่ร่วมกันได้อย่างมีความสุข เหนือสิ่งอื่นใด ความรักและความเข้าใจคือกุญแจสำคัญ เพราะสุนัขแต่ละตัวมีบุคลิกและความต้องการที่แตกต่างกัน การใส่ใจและเข้าใจในธรรมชาติของน้อง ๆ จะช่วยให้เราสามารถสร้างครอบครัวที่อบอุ่นและมีความสุขไปด้วยกันได้อย่างยาวนาน